Chẩn đoán và điều trị triệt để lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung tác động đến hầu hết phụ nữ trong độ tuổi từ dậy thì cho đến tiền mãn kinh. Đây cũng là căn bệnh khiến 10 – 15% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản chậm có thai và vô sinh. Vì vậy, chẩn đoán chính xác và điều trị triệt để bệnh luôn là nỗi băn khoăn của các chị em.

Phương pháp chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán lạc nội mạc tử cung cần dựa vào các biện pháp: điều tra tiền sử, căn cứ vào triệu chứng lâm sàng, khám thực thể và xét nghiệm để xác định rõ tình hình bệnh.

1.     Điều tra tiền sử bệnh nhân

Phương pháp hỏi đáp tiền sử của người bệnh rất quan trọng để biết được bệnh nhân gặp những triệu chứng của bệnh từ bao giờ. Thông qua đó, bác sĩ chuyên khoa sẽ lựa chọn cách thức điều trị bệnh thích hợp nhất. Một số câu hỏi thường được sử dụng là:

-         Trong gia đình có ai mắc lạc nội mạc tử cung không?

-         Bệnh nhân có đau bụng kinh dữ dội hay không?

-         Hiện tượng đau bụng kinh bắt đầu từ khi nào?

-         Khi giảm đau bằng loại thuốc non – steroid có tác dụng không?

-         Có dùng thuốc tránh thai để điều trị thống kinh không?

Bác sĩ thường căn cứ vào mức độ bệnh thống kinh để xác định lạc nội mạc tử cung. Nguyên nhân là do khoảng 94% phụ nữ mắc bệnh đều gặp phải hiện tượng đau bụng dữ dội trong kì kinh nguyệt.

Quá trình thăm hỏi bệnh nhân

2.     Triệu chứng lâm sàng

Dấu hiệu nhận biết bệnh của bạn gái tuổi dậy thì chủ yếu gồm:

+ Đau bụng kinh quằn quại

+ Chu kì kinh không ổn định

+ Chảy máu kinh ồ ạt

Còn đối với phụ nữ trưởng thành, ngoài các triệu chứng trên còn xuất hiện thêm các biểu hiện:

+ Đau đớn khi giao hợp

+ Đau vùng chậu

+ Bất thường trong đi tiểu

Bất thường trong tiểu tiện

+ Tiêu hóa kém

+ Khí hư quá nhiều và màu lạ

Theo thống kê, 90% các chị em mắc bệnh phản kháng với thuốc chống viêm non – steroid và tỉ lệ đau vùng chậu cũng chiếm hơn 62%.

Căn cứ vào các dấu hiệu thường gặp trên, chị em cũng hoàn toàn có thể khoanh vùng căn bệnh mình đang gặp phải để kịp thời đi khám và điều trị.

3.     Khám thực thể

Khám thực thể là quan sát bằng mắt vùng âm đạo, vùng chậu. Khám âm đạo thường không khả thi đối với các trường hợp chưa từng quan hệ tình dục.

Do vậy, phương pháp phổ biến hơn cả là xem xét những bất thường xung quanh vùng chậu như có ối u hay không, có những thay đổi nào về đường tiết niệu không, có căng vùng trực tràng hay có nốt lạ xuất hiện không. Thông thường, khi bị lạc nội mạc tử cung, 78% sẽ có túi sau cùng của trực tràng bị đau, 36% xuất hiện nốt.

Bước khám thực thể này có vai trò quan trọng trong phát hiện các loại bệnh liên quan đến tổn thương vùng chậu, không chỉ là lạc nội mạc tử cung mà có thể do khối u ở buồng trứng….

4.     Siêu âm vùng chậu

Siêu âm vùng chậu được sử dụng máy móc hiện đại, nhằm chẩn đoán lạc nội mạc tử cung ở khu vực buồng trứng. Hiện tượng này thường gặp ở phụ nữ trưởng thành, giúp xác định rõ nguyên nhân của những cơn đau vùng chậu là do lạc nội mạc hay do những bất thường ở buồng trứng.

Siêu âm vùng chậu

5.     Nội soi vùng bụng

Nội soi là biện pháp thường được áp dụng nhiều nhất trong chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Cần lưu ý với trường hợp tuổi vị thành niên, chỉ nên nội soi khi bệnh nhân không thể điều trị nội khoa (nghĩa là không dùng thuốc giảm đau hoặc  với lứa tuổi vị thành niên, chỉ nên thực hiện kỹ thuật này khi bệnh nhân không đáp ứng với biện pháp điều trị nội khoa (giảm đau và/hoặc thuốc ngừa thai uống). Thường gặp các tổn thương đỏ, trắng và/hoặc vàng-nâu hơn là tổn thương đen hoặc xanh.

6.     Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Đây là phương pháp kỹ thuật hiện đại nhất, vì vậy sẽ có chi phí rất cao. Khi chụp cộng hưởng từ, bác sĩ sẽ xác định các vết tổn thương sâu, các nội mạc tử cung có lạc vào khu vực đại tràng hay niệu quản, đường sinh dục hay không.

7.     Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu chủ yếu để xác định mức độ ảnh hưởng của lạc nội mạc tử cung đã gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác như thế nào. Ngoài xét nghiệm máu có thể thử nước tiểu để biết có lạc nội mạc ở vùng đường tiết niệu không.

Như vậy, qua 7 phương pháp chẩn đoán trên chị em có thể định dạng được lạc nội mạc tử cung và các căn bệnh phụ khoa hoặc phần phụ khác.

Điều trị lạc nội mạc tử cung như thế nào?

1.     Điều trị bằng Tây y

Việc thăm khám và chẩn đoán sớm đóng vai trò quyết định trong điều trị bệnh. Nếu để lâu có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai của chị em. Việc điều trị  sử dụng thuốc nội tiết, giảm đau, hỗ trợ tinh thần, các liệu pháp bổ trợ và thay thế, tư vấn và phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ tiến triển của bệnh và thể trạng của bệnh nhân.

- Điều trị nội khoa

+ Thuốc kháng viêm non-steroid

 Các loại thuốc kháng viêm non – steriod (mefenamic acid hay diclofenac) được chỉ định cho những trường hợp bệnh nhẹ. Loại thuốc này có thể kết hợp với thuốc tránh thai để giảm cơn đau và làm tiêu các nội mạc tử cung đi lạc.

+ Thuốc tránh thai phối hợp

Thuốc tránh thai chủ yếu được sử dụng điều trị cho trường hợp bệnh nhân đang ở tuổi vị thành niên. Sử dụng thuốc ngừa thai liên tục sẽ làm mỏng các nội mạc tử cung, giảm lượng prostaglandin do nội mạc sản xuất ra, ức chế phóng noãn, hỗ trợ giảm đau bụng và teo dần các nội mạc đi lạc.

Điều trị lạc nội mạc tử cung nội khoa

Tác dụng phụ của loại thuốc này là ức chế ức chế kinh nguyệt, bệnh nhân thỉnh thoảng bị xuất huyết. Vì vậy, phương pháp này chỉ được sử dụng cho bệnh nhân dưới 16 tuổi.

+ Thuốc ngừa thai chỉ có progestin

Đây là dạng thuốc chỉ được dùng ở bệnh nhân lớn tuổi. Chúng có tác dụng tương tự như loại thuốc dùng cho các thiếu nữ. Tuy nhiên, tác dụng phụ bệnh nhân có thể gặp phải là rất dễ bị thoái hóa xương khi sử dụng loại thuốc này.

+ Dẫn xuất Danazol

Danazol có tác dụng gây teo nội mạc do khi vào cơ thể chúng tạo ra môi trường nồng độ androgen cao và estrogen rất thấp. Liều lượng thuốc tiêu chuẩn để sử dụng là khoảng 800mg/ngày, liên tục trong khoảng 6 tháng. Đồng thời, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân phối hợp uống thuốc ngừa thai để  ức chế trục vùng dưới đồi sản sinh hormone.

Các chuyên gia khuyến cáo loại thuốc này gây nên tình trạng: tăng cân, béo phì, phù chân tay, kinh nguyệt rối loạn, mọc mụn, lông rậm rạp và thậm chí thay đổi cả giọng nói do chúng làm giảm nội tiết tố nữ rất mạnh mới có thể teo được nội mạc tử cung.

+ Chất đồng vận GnRH

Đây là loại thuốc thường được sử dụng cho phụ nữ trưởng thành. Chúng có thể được bào chế dưới dạng tiêm dưới da, bắp tay chân hoặc xịt mũi. Loại thuốc này cũng làm teo các nội mạc đi lạc tới các cơ quan khác.

Mặc dù vậy, chúng cũng là tác nhân gây nên tình trạng mãn kinh sớm do giảm nồng độ estrogen, khiến bệnh nhân gặp các triệu chứng: bốc hỏa trong người, âm đạo khô, ham muốn tình dục giảm mạnh.

biện pháp điều trị có hiệu quả ở phụ nữ trưởng thành. GnRH đồng vận gây nên tình trạng “mãn kinh giả”. Có nhiều đường dùng như xịt mũi, tiêm dưới da và tiêm bắp. Các tác dụng phụ bao gồm các triệu chứng do giảm estrogen như nóng bừng, khô âm đạo, giảm ham muốn tình dục.

-          Phẫu thuật

Phẫu thuật cho bệnh nhân lạc nội mạc tử cung

Biện pháp phẫu thuật được áp dụng để thành niên là loại bỏ tất cả các tổn thương, gỡ dính nội mạc. Phương pháp phẫu thuật nội soi được nhiều chị em chọn lựa vừa điều trị nhanh chóng, lại giảm đau và không mất thẩm mỹ. Ngoài ra còn có các phương pháp khác như đốt điện, dùng tia laser hoặc cắt bỏ hoàn toàn các nội mạc. Phẫu thuật giúp  giảm nguy cơ tái phát và khôi phục cơ quan tử cung khỏe mạnh. Tuy nhiên, biện pháp thường được bác sĩ chỉ định đối với những bệnh nhân không thể điều trị nội khoa.

Trên đây là những kiến thức bổ ích về lạc nội mạc tử cung – căn bệnh đáng sợ của mọi lứa tuổi. Chị em hãy bảo vệ bản thân mình bằng cách thường xuyên đi khám định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh sớm, rút ngắn được thời gian, tiền bạc, công sức mà không lo bệnh tái phát.

2.     Điều trị theo Đông y

Chữa lạc nội mạc tử cung, chị em có thể áp dụng một vài bài thuốc dưới đây, tuy nhiên cần thêm hoặc bớt 1 vài vị thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc 1: Cách hạ trục ứ thang

Đương quy                  20g                    Xích thược                  15g

Xuyên khung                10g                    Đào nhân                    15g

Hồng hoa                    15g                    Chỉ xác                        15g

Nguyên hồ                  15g                    Linh chi                      15g

Đan bì                        10g                    Ô dược                        15g

Hương phụ              15g                    Chích cam thảo            10g.

-         Liều dùng: Sắc uống ngày 1 thang, tùy theo thể trạng có thể gia giảm thêm 1 số vị thuốc khác.

Điều trị lạc nội mạc tử cung với đông y

Bài thuốc 2: Thiểu phúc trục ứ thang

Tiểu hồi hương            15g                   Can khương                15g

Nguyên hồ                  15g                    Linh chi                      15g

Một dược                    15g                    Xuyên khung                10g

 Đương quy                 20g                    Bồ hoàng                    15g

 Nhục quế                    15g                    Xích thược                  15g

-         Liều dùng: Sắc uống ngày 1 thang, tùy theo thể trạng có thể gia giảm thêm 1 số vị thuốc khác.

Bài thuốc 3: Bổ dương hoàn ngũ thang

Hoàng kỳ                30g                    Đương quy                  20g

Xích thược              15g                    Địa long                      20g

Xuyên khung           10g                    Đào nhân                    15g

Hồng hoa               15g

-         Liều dùng: Sắc uống ngày 1 thang, tùy theo thể trạng có thể gia giảm thêm 1 số vị thuốc khác.

Như vậy, chị em đã biết cách chẩn đoán và điều trị lạc nội mạc tử cung một cách cụ thể nhất. Muốn chữa trị hiệu quả nhanh, không tốn thời gian và tiền bạc, chị em buộc phải theo dõi tình trạng sức khỏe của mình thường xuyên, và khi có bệnh nên chữa trị sớm, theo đúng lộ trình để đạt kết quả như mong đợi